Trước khi bắt đầu điều trị dydrogesterone cho xuất huyết tử cung bất thường, cần làm rõ nguyên nhân bệnh học của việc xuất huyết.
Xuất huyết tử cung bất thường và xuất huyết nhẹ có thể xảy ra trong những tháng đầu điều trị. Nếu xuất huyết tử cung bất thường và xuất huyết nhẹ xuất hiện sau vài lần trong khi điều trị hoặc tiếp tục xuất hiện sau khi đã ngưng việc điều trị, nên tìm hiểu nguyên nhân, có thể bao gồm cả sinh thiết để loại trừ nội mạc tử cung ác tính.
Nếu một trong những rối loạn sau đây xuất hiện trong lần đầu sử dụng hoặc trở nên tồi tệ hơn, nên cân nhắc việc ngừng điều trị.
- Đau đầu trầm trọng, chứng đau nửa đầu hoặc các triệu chứng của thiếu máu cục bộ
- Dấu hiệu tăng huyết áp
- Huyết khối tĩnh mạch
Trong trường hợp sảy thai liên tiếp hoặc dọa sảy thai, cần xác định khả năng sống của thai nhi và cần theo dõi sự phát triển và sự sống của thai nhi trong cả quá trình trị liệu.
Những trường hợp cần giám sát
Những trường hợp hiếm gặp dưới đây có thể bị ảnh hưởng bởi hormon sinh dục và có thể làm phát sinh hoặc trầm trọng hơn trong thời kỳ mang thai hoặc thời kỳ sử dụng hormon sinh dục: vàng da ứ mật, nhiễm herpes khi mang thai, ngứa trầm trọng, xơ vữa động mạch và rối loạn chuyển hóa porphyrin.
Bệnh nhân có tiền sử bị trầm cảm cần được theo dõi cẩn trọng: nếu xảy ra trầm cảm nghiêm trọng cần phải ngừng điều trị với dydrogesterone.
Các trường hơp khác:
Bệnh nhân có vấn đề hiếm gặp về di truyền như không dung nạp galactose, thiếu hụt một phần lactase hay kém hấp thu glucose-galactose không nên dùng thuốc này.
Những cảnh báo và thận trong sau đây áp dụng khi sử dụng Duphaston cho chỉ định “Phòng ngừa tăng sản nội mạc tử cung sau mãn kinh”
Xem mục cảnh báo và thận trọng trong phần thông tin sản phẩm của các chế phẩm oestrogen.
Đối với việc điều trị các triệu chứng sau mãn kinh, điều trị bằng liệu pháp thay thế hormon (HRT) chỉ nên được bắt đầu nếu các triệu chứng gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Trong mọi trường hợp, việc đánh giá cẩn trọng các nguy cơ và lợi ích nên được thực hiện ít nhất hàng năm và chỉ nên tiếp tục trị liệu chừng nào lợi ích điều trị vượt trội so với nguy cơ.
Kiểm tra/ theo dõi
Trước khi bắt đầu hoặc tái dùng liệu pháp thay thế hormon (HRT), tiểu sử bệnh của bệnh nhân (bao gồm cả tiền sử bệnh của gia đình) nên được biết. Các kiểm tra y tế (bao gồm kiểm tra phụ khoa và vú) phải được thực hiện dựa trên tiền sử bệnh, chống chỉ định và cảnh báo khi sử dụng. Trong quá trình điều trị, tần số và cách thức kiểm tra định kỳ được khuyến cáo dựa vào đáp ứng thực tế của từng cá thể. Cần khuyến cáo các bệnh nhân nên thông báo những thay đổi về vú cho bác sĩ hoặc y tá (xem “Ung thư vú” bên dưới).
Các kiểm tra về ngực, bao gồm các biện pháp hình ảnh như là X-quang vú, phải được tiến hành theo những hướng dẫn hiện hành về hình ảnh, dựa trên tình trạng bệnh của từng bệnh nhân.
Tăng sản nội mạc tử cung và ung thư biểu mô:
Ở phụ nữ tử cung nguyên vẹn, nguy cơ tăng sản nội mạc tử cung và ung thư biểu mô tăng khi chỉ dùng estrogen mà không bổ sung progestogen trong thời gian dài. Tùy theo liệu trình điều trị và liều oestrogen mà rủi ro có thể cao hơn 2 đến 12 lần so với những người không dùng oestrogen. Sau khi ngừng điều trị với oestrogen thì rủi ro vẫn tiếp tục tồn tại trong ít nhất 10 năm. Những rủi ro bổ sung có thể ngăn ngừa được bằng cách phối hợp oestrogen với một progestogen như là dydrogesterone trong ít nhất 12 ngày mỗi tháng/chu kỳ 28 ngày.
Xuất huyết bất thường và xuất huyết nhẹ có thể xảy ra trong những tháng đầu điều trị. Nếu xuất huyết tử cung bất thường hoặc xuất huyết nhẹ xuất hiện sau vài lần trong khi điều trị hoặc tiếp tục xuất hiện sau khi đã ngưng việc điều trị, nên tìm hiểu nguyên nhân. Điều này có nghĩa là nên làm sinh thiết nội mạc tử cung để loại trừ các rối loạn ác tính.
Ung thư vú:
Các dữ liệu hiện hành chỉ ra rằng nguy cơ ung thư vú tăng ở những phụ nữ dùng HRT dạng kết hợp estrogen-progestogen và thậm chí với HRT chỉ có oestrogen. Nguy cơ này phụ thuộc vào thời gian điều trị.
Liệu pháp oestrogen-progestogen kết hợp:
Thử nghiệm đối chứng có kiểm soát giả dược, nghiên cứu WHI (Women’s Health Initiative), và các nghiên cứu dịch tễ học đều thống nhất trong việc phát hiện tăng nguy cơ ung thư vú ở những phụ nữ dùng HRT kết hợp estrogen-progestogen trở nên rõ ràng sau khoảng 3 năm hoặc lâu hơn. Sau khi ngừng điều trị những rủi ro phát sinh sẽ tiếp tục tồn tại trong tối đa là 5 năm. Như là kết quả của trị liệu HRT, đặc biệt khi phối hợp điều trị oestrogen-progestogen, tăng mật độ các lần chụp X-Quang vú có thể ảnh hưởng bất lợi đến sự phát hiện của tia X với ung thư vú.
Ung thư buồng trứng
Ung thư buồng trứng hiếm gặp hơn nhiều so với ung thư vú. Bằng chứng dịch tễ từ một phân tích gộp lớn kiến nghị rằng ở những phụ nữ dùng HRT với estrogen đơn thuần hoặc kết hợp estrogen-progestogen, nguy cơ ung thư tăng nhẹ trong vòng 5 năm sử dụng và giảm hẳn sau khi ngừng. Một số nghiên cứu, bao gồm thử nghiệm WHI, đã chỉ ra rằng sử dụng các HRT kết hợp có thể có nguy cơ tương tự hoặc giảm nhẹ (xem phần “Tác dụng không mong muốn”)
Huyết khối tĩnh mạch:
Liệu pháp thay thế hormon có liên quan đến tăng 1,3-3 lần nguy cơ huyết khối tĩnh mạch (VTE), ví dụ chứng huyết khối tĩnh mạch sâu hoặc nghẽn mạch phổi. Sự xuất hiện của những trường hợp này có thể xảy ra nhiều hơn ở năm đầu tiên điều trị với HRT.
Bệnh nhân mắc chứng huyết khối sẽ bị tăng nguy cơ tiến triển VTE và HRT có thể làm tăng thêm nguy cơ này. Do đó chống chỉ định dùng HRT với những bệnh nhân này.
Nhìn chung các yếu tố nguy cơ được nhận biết đối với VTE bao gồm việc dùng các oestrogen, cao tuổi, phẫu thuật lớn, bất động lâu dài, béo phì (BMI>30 kg/m2), thai kỳ/giai đoạn sau sinh, lupus ban đỏ hệ thống (SLE) và ung thư. Không có sự liên quan về vai trò có thể có của chứng giãn tĩnh mạch trong VTE.
Như trong tất cả các trường hợp bệnh nhân hậu phẫu, biện pháp phòng ngừa cần được cân nhắc để phòng VTE sau khi phẫu thuật. Nếu bất động kéo dài sau phẫu thuật thì cần khuyến cáo ngưng tạm thời HRT trước từ 4 đến 6 tuần. Trị liệu chỉ nên được bắt đầu trở lại khi bệnh nhân đã hoàn toàn sẵn sàng.
Ở phụ nữ không có tiền sử cá nhân bị VTE nhưng những người có quan hệ ruột thịt có tiền sử bị chứng huyết khối lúc trẻ, cần sàng lọc cẩn trọng sau khi hướng dẫn về các giới hạn của nó (chỉ có một số lượng nhất định các chứng dị dạng tiểu huyết cầu có thể được xác định qua sàng lọc). Nếu phát hiện thấy sự khuyết thiếu dẫn đến chứng huyết khối ở các thành viên gia đình hoặc nếu khuyết thiếu là nghiêm trọng (ví dụ thiếu hụt chất chống đông, protein S, hoặc protein C hoặc các khuyết thiếu kết hợp) thì HRT bị chống chỉ định.
Ở những phụ nữ đang dùng thuốc chống đông máu cần cẩn trọng cân nhắc về lợi ích và nguy cơ của việc dùng HRT. Nếu VTE tiến triển sau khi liệu pháp được sử dụng, nên ngừng thuốc. Bệnh nhân nên được khuyên rằng liên hệ với bác sỹ ngay lập tức nếu họ nhận thấy triệu chứng huyết khối tiềm tàng (ví dụ: sưng đau ở chân, đau bất chợt ở ngực, khó thở).
Bệnh động mạch vành (CHD)
Không có bằng chứng nào từ các nghiên cứu ngẫu nhiên có kiểm soát về việc chống lại nhồi máu cơ tim ở phụ nữ có hoặc không có tồn tại CHD những bệnh nhân mà đã dùng HRT kết hợp estrogen kết hợp progestrogen hoặc HRT chỉ estrogen.
Liệu pháp kết hợp estrogen và progestogen:
Các rủi ro liên quan của CHD trong khi dùng HRT kết hợp estrogen và progestogen có tăng nhẹ. Các rủi ro cơ bản có liên quan của CHD phụ thuộc mạnh vào độ tuổi, tăng số lượng các trường hợp CHD do dùng estrogen-progestogen là rất thấp ở những phụ nữ khỏe mạnh sắp mãn kinh, nhưng sẽ tăng khi tuổi tác nhiều hơn.
Tai biến mạch máu não (CVA):
Sử dụng liệu pháp HRT kết hợp hoặc HRT chỉ estrogen có liên quan tới việc tăng 1 tới 1,5 lần nguy cơ tai biến mạch máu não (CVA). Nguy cơ liên quan không thay đổi theo tuổi hay thời gian kể từ khi mãn kinh. Tuy nhiên, nguy cơ giới hạn của CVA phụ thuộc mạnh mẽ vào độ tuổi, nguy cơ tổng thể của đột quỵ ở phụ nữ dùng HRT sẽ tăng theo độ tuổi.
Tá dược:
Vì thuốc có chứa lactose monohydrat, nên bệnh nhân có vấn đề di truyền hiếm gặp về không dung nạp galactose, thiếu hụt yếu tố phân giải đường sữa hoặc chứng kém hấp thu glucose-galactose thì không nên sử dụng thuốc này.
Điều hòa chu kỳ kinh nguyệt:
Có thể đạt được chu kỳ 28 ngày bằng cách uống 1 viên Duphaston mỗi ngày vào ngày thứ 11 đến ngày thứ 25 của chu kỳ.
Lạc nội mạc tử cung:
1 đến 3 viên Duphaston mỗi ngày từ ngày thứ 5 đến ngày thứ 25 của chu kỳ hoặc cho cả chu kỳ. Liều 10mg nên được uống trải đều trong ngày. Khuyến cáo nên bắt đầu điều trị với liều cao nhất.
Đau bụng kinh:
1 đến 2 viên Duphaston mỗi ngày từ ngày thứ 5 đến ngày thứ 25 của chu kỳ. Liều 10 mg nên được uống trải đều trong ngày. Khuyến cáo nên bắt đầu điều trị với liều cao nhất.
Vô sinh do suy hoàng thể:
1 viên Duphaston mỗi ngày từ ngày thứ 14 đến ngày thứ 25 của chu kỳ. Trị liệu nên được duy trì trong ít nhất 6 chu kỳ liên tiếp. Nên tiếp tục trị liệu này trong những tháng đầu của thai kỳ ở liều lượng như đã chỉ định cho sảy thai liên tiếp.
Hỗ trợ hoàng thể trong hỗ trợ sinh sản (ART):
1 viên Duphaston ba lần một ngày (30 mg hàng ngày) bắt đầu từ ngày lấy noãn và tiếp tục sử dụng trong 10 tuần nếu chắc chắn mang thai.
Dọa sảy thai:
Liều khởi đầu: 4 viên Duphaston cho lần đầu tiên và 1 viên Duphaston 10mg cho mỗi 8 giờ. Liều 10 mg nên được uống trải đều trong ngày. Khuyến cáo nên bắt đầu điều trị với liều cao nhất. Nếu các triệu chứng vẫn còn hoặc tái phát trong quá trình điều trị, nên tăng liều thêm 1 viên Duphaston mỗi 8 giờ. Liều hiệu quả nên được duy trì thêm 1 tuần sau khi các triệu chứng chấm dứt; có thể giảm liều dần dần. Nếu các triệu chứng trở lại, điều trị cần tiếp tục ngay với liều hiệu quả.
Sảy thai liên tiếp:
1 viên Duphaston mỗi ngày đến tuần thứ 20 của thai kỳ; có thể giảm liều dần dần. Trị liệu tốt nhất nên được bắt đầu trước khi thụ thai. Nếu các triệu chứng của sảy thai xuất hiện trong quá trình điều trị, nên tiếp tục trị liệu như mô tả cho chỉ định đó.
Xuất huyết tử cung bất thường:
Uống 22 viên Duphaston mỗi ngày trong 5 đến 7 ngày,để ngừng xuất huyết. Xuất huyết giảm đáng kể trong vòng vài ngày. Một vài ngày sau khi kết thúc điều trị, có thể có tình trạng xuất huyết do vậy bệnh nhân cần được cảnh báo về điều này.
Có thể ngăn ngừa tình trạng xuất huyết này bằng cách kê đơn liều dự phòng 1 viên Duphaston mỗi ngày từ ngày thứ 11 đến ngày thứ 25 của chu kỳ, nếu cần kết hợp với oestrogen trong 2 đến 3 chu kỳ. Sau đó có thể ngưng điều trị, cần kiểm tra chắc chắn chu kỳ của bệnh nhân đã bình thường trở lại.
Vô kinh thứ phát:
1 hoặc 2 viên Duphaston mỗi ngày từ ngày thứ 11 đến ngày thứ 25 của chu kỳ để làm tối ưu sự chuyển hóa bài tiết của nội mạc tử cung, để tử cung được cung cấp vừa đủ oestrogen nội sinh cũng như ngoại sinh.
Phòng ngừa tăng sản nội mạc tử cung trong thời kỳ mãn kinh:
Với mỗi chu kỳ 28 ngày, liệu pháp chỉ dùng oestrogen được dùng trong 14 ngày đầu tiên và trong 14 ngày sau đó thì ngoài oestrogen cần bổ sung thêm mỗi ngày 1 hoặc 2 viên dydrogesterone 10mg. Với liều 2 viên, thuốc được chia đều trong ngày (1 viên x 2 lần/ngày) khi dùng dydrogesterone 10mg. Ngừng chảy máu thường xảy ra trong khi uống dydrogesterone.
Liệu pháp phối hợp oestrogen/progesterone cho phụ nữ sau mãn kinh nên dùng liều thấp nhất có hiệu quả và trong thời gian ngắn nhất để đạt được mục tiêu điều trị và hạn chế tối đa nguy cơ cho từng cá thể và cần phải đánh giá lại định kỳ.
